ابتکار ایران در آژانس برای منع حمله به تأسیسات هستهای صلحآمیز| بهشتیپور: احتمال تصویب کم، اما اقدامی خردمندانه و ضروری بود
به گزارش خبرگزاری آنا، «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس» با اشاره به ابتکار جمهوری اسلامی در اجلاس جاری کنفرانس عمومی آژانس مبنی بر ارائه پیشنویس قطعنامهای در خصوص منع حمله به تأسیسات هستهای صلحآمیز کشورها نوشت: «همه کشورها باید از حمله یا تهدید به حمله علیه تأسیسات هستهای صلحآمیز در سایر کشورها خودداری کنند. این اصول باید محترم شمرده شوند؛ اکنون زمان آن است که جامعه بینالمللی برای جلوگیری از عادی جلوه دادن قانونشکنی قاطعانه اقدام کند.»
در همین ارتباط، «حسن بهشتیپور» کارشناس مسائل بینالملل، در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، درباره امکان رأیآوردن این قطعنامه پیشنهادی اظهار داشت: واقعیت این است که امکان رأیآوردن آن خیلی کم است، زیرا تنها تعداد کمی از کشورهای عضو شورای حکام از آن حمایت کردهاند. اما به نظر من این اقدام ایران خردمندانه و برای آینده بسیار مهم است.
وی توضیح داد: این ابتکار یک گام مهم است، چون بالاخره دنیا باید به این سمت برود که حیثیت آژانس بینالمللی انرژی اتمی احیا شود و از طرف دیگر از بیاعتبار شدن پیمان عدم اشاعه سلاح هستهای، یعنی NPT، جلوگیری شود. پیشنهاد ایران یک پیشنهاد خردمندانه است برای اینکه کشورها حتی یک پیمان جدید امضا کنند و اجازه ندهند هیچ کشوری به مراکز هستهای که زیر نظر آژانس فعالیت میکنند و پادمانهای هستهای را رعایت کردهاند، حمله کند.
بهشتیپور با تأکید بر اهمیت این موضوع ادامه داد: این تضمین مهمی است برای اینکه کشورها ترغیب شوند و مطمئن باشند فعالیتهای صلحآمیزشان دچار مشکل نمیشود یا با بمباران مواجه نخواهند شد؛ چون مسئله بسیار مهمی است که آمریکا و اسرائیل بدون در نظر گرفتن همه قواعد بینالمللی و با زیر پا گذاشتن NPT بهراحتی تصمیم گرفتند به سه مرکز هستهای که زیر نظر آژانس بود؛ حمله کنند. بنابراین پیشنهاد تهران فقط برای تامین منافع ایران نیست بلکه تضمینی برای یک اقدام بینالمللی است که باید انجام شود.
وی اضافه کرد: حتی اگر این قطعنامه رأی نیاورد، باز هم باید در افکار عمومی ایران و جهان مطرح شود که این موضوع یک ضرورت حتمی است و باید قانونی بینالمللی وضع شود تا مانع حمله به مراکز هستهای تحت نظارت آژانس شود. به نظر من حتی مهمتر از تصویب یک قطعنامه، باید پیمانی جدید میان کشورها منعقد شود که همه متعهد شوند چنین اقدامی تکرار نشود و اگر تکرار شد، دستکم از نظر سیاسی و دیپلماتیک با کشوری که مرتکب این اقدام شده برخورد شود.
این کارشناس مسائل بینالملل تأکید کرد: حمایت روسیه و چین که هر دو قدرت هستهای هستند و عضو دائم شورای امنیت با حق وتو محسوب میشوند، از این قطعنامه پیشنهادی ایران بسیار نکته مهمی است. البته باید کشورهای دیگری مثل هند، پاکستان، برزیل، آفریقای جنوبی و کشورهای غیرمتعهد را نیز ترغیب کرد. کار با یک قطعنامه تمام نمیشود؛ هم از نظر رسانهای باید فعالیت گستردهای برای آگاهسازی افکار عمومی جهان انجام شود و هم از نظر دیپلماتیک باید تلاشهای مستمر ادامه یابد.
اهمیت حمایت چین و روسیه
بهشتیپور تأکید کرد: اینکه چین و روسیه پشت این قطعنامه آمدهاند، نشاندهنده یک خردمندی جمعی است. آنها به خاطر حمایت از ایران این کار را نکردهاند بلکه از آژانس، از NPT، از صلح و ثبات بینالمللی و از بازدارندگی هستهای دفاع میکنند. این نشان میدهد که منطق پشت این پیشنهاد محکم است. عقل سلیم میگوید اگر کشوری فعالیتهایش زیر نظر آژانس است، هیچ کشوری حق ندارد به بهانه شک و تردید یا هر بهانه دیگری به مراکز آن حمله نظامی کند.
وی ادامه داد: ایران باید با همکاری روسیه و چین تلاش کند و سایر کشورها را هم که این منطق را میپذیرند همراه کند. علاوه بر دیپلماسی، در عرصه رسانهای نیز باید بسیار گستردهتر کار کرد. این موضوع نباید صرفاً به یک قطعنامه محدود شود، بلکه باید بهعنوان یک مسئله بینالمللی پیگیری و مطرح شود، چون منافع همه کشورها در میان است، نه فقط ایران. موضوع بحث امنیت جهانی است، چون خطر حمله به تأسیسات هستهای صلحآمیز یک مسئله جهانی است.
پیامدهای عدم تصویب قطعنامه
این کارشناس مسائل بینالملل در پاسخ به پرسشی درباره پیامدهای احتمالی رد این قطعنامه اظهار داشت: اگر این قطعنامه رأی نیاورد، بیش از آنکه به آژانس ضربه بزند، به اعتبار NPT لطمه میزند. چون فلسفه این پیمان بر این است که هر کشوری که پایبند به آن است نباید مورد حمله قرار گیرد؛ بنابراین رأینیاوردن این قطعنامه به معنای وارد آمدن ضربه جدی به اعتبار NPT خواهد بود.
وی افزود: «آژانس یک شخصیت حقوقی است، نه حقیقی. آژانس تنها نهاد بینالمللی است که کارش نظارت بر فعالیتهای هستهای کشورهاست؛ بنابراین بیاعتبار کردن آژانس کمکی به هیچ کشوری نمیکند. رأیندادن کشورها به این قطعنامه به معنای تضعیف آژانس نیست، بلکه نشان میدهد خود NPT، یعنی پیمان مادر منع اشاعه هستهای، بیپشتوانه میشود. من دقیق نمیدانم این رأیگیری در مجمع عمومی آژانس انجام میشود یا در شورای حکام، اما در هر صورت شانس رأیآوردن آن کم است. با این حال این ابتکار شروع خوبی است و نباید متوقف شود.»
جمعبندی
بهشتیپور در پایان تأکید کرد: این پیشنهاد ایران صرفاً اقدامی برای منافع ملی نیست بلکه اقدامی در راستای منافع همه کشورهاست. بحث بر سر امنیت جهانی است. اگر کشوری بتواند همه قواعد بینالمللی را نادیده بگیرد و بهراحتی تصمیم به حمله علیه تأسیسات هستهای تحت نظارت آژانس بگیرد، رویهای بسیار خطرناک ایجاد خواهد شد که میتواند کل معادلات عدم اشاعه را برهم بزند؛ بنابراین بهترین راه این است که یک پیمان جدید منعقد شود و کشورها متعهد شوند چنین اقدامی تکرار نخواهد شد. در غیر این صورت، جهان با یک روند بسیار خطرناک مواجه خواهد شد.
انتهای پیام/
